Ασάφειες και ερωτήματα για την "Διάσκεψη για την Κύπρο"

Η συμφωνία Αναστασιάδη - Ακιντζί, βάσει της οποίας, από τις 12 Ιανουαρίου 2017, θα αρχίσει Διάσκεψη για την Κύπρο, έφερε στο προσκήνιο αρκετά ζητήματα που δημιούργησαν εντάσεις στο πολιτικό σκηνικό του νησιού.

Ένα από τα ζητήματα αυτά, έχει να κάνει με την διαμάχη που υπάρχει, κατά πόσο η Διάσκεψη για την Κύπρο θα έχει την μορφή πολυμερούς διεθνούς διάσκεψης, όπως επεδίωκε η Ελληνοκυπριακή πλευρά ή αν θα έχει την μορφή

πενταμερούς όπως διακαώς και επιτακτικά ζητούσε η τουρκοκυπριακή πλευρά.

Η πραγματικότητα είναι ότι βρέθηκε μια φόρμουλα και μια ρητορική που να βολεύει και τις δυο πλευρές, σε σχέση με το συγκεκριμένο ζήτημα.

Στο λεκτικό της σχετικής ανακοίνωσης των Ηνωμένων Εθνών, αναφέρεται ότι από τις 12 Ιανουαρίου 2017, θα αρχίσει Διάσκεψη για την Κύπρο, με την συμμετοχή των δυο πλευρών και την επιπρόσθετη συμμετοχή των τριών εγγυητριών δυνάμεων. Αναφέρεται επίσης ότι ενδέχεται να κληθούν επιπρόσθετες χώρες και εμπλεκόμενα μέρη, όπως κριθεί αναγκαίο. Δεν γίνεται καμιά αναφορά σε παρουσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, αν και ο Αν. Κυβερνητικός Εκπρόσωπος υποστήριξε ότι η συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι εκ των ων ουκ άνευ.

Σύμφωνα με πηγές εντός διπλωματικού σώματος, η διατύπωση αυτή από μέρους ΟΗΕ, παραπέμπει ξεκάθαρα σε πενταμερή διάσκεψη. Αυτό, ωστόσο, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να κληθούν και άλλα μέρη-χώρες να συνεισφέρουν στην διαδικασία. Δεν αναμένεται, ωστόσο, να συμμετάσχουν στο βαθμό που θα συμμετέχουν οι εγγυήτριες δυνάμεις και οι δυο πλευρές.

Η Ελληνοκυπριακή πλευρά επιδιώκει συμμετοχή των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας και της ΕΕ. Η Βρετανία θα συμμετάσχει ως εγγυήτρια δύναμη. Ρωσία και Γαλλία εξέφρασαν την ετοιμότητά τους να συμμετάσχουν αν κληθούν. Οι ΗΠΑ διατηρούν έντονο ενδιαφέρον για τα όσα συμβαίνουν στο Κυπριακό, με συνεχείς επικοινωνίες και επισκέψεις στο νησί. Η Κίνα κρατά τις αποστάσεις τις αν και έχει εκφράσει την στήριξή της στην διαδικασία, ενώ η ΕΕ στηρίζει την διαδικασία και είναι έτοιμη να συνεισφέρει με οποιοδήποτε τρόπο της ζητηθεί.

Σύμφωνα με την διεθνή διπλωματία, διεθνής διάσκεψη, ονομάζεται η διάσκεψη για ένα συγκεκριμένο ζήτημα, στην οποία συμμετέχουν διάφορες χώρες, γεγονός που αποδίδει στο ζήτημα μια διεθνή διάσταση.

Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι, παραμένουν πολλές ασάφειες, όσο αφορά στο:

Ποιος θα προσκαλέσει τα επιπρόσθετα μέρη να συμμετάσχουν(πληροφορίες του Sigmalive αναφέρουν ότι το ρόλο αυτό έχει αναλάβει ο ΟΗΕ);Ποιες είναι αυτές οι ανάγκες, βάσει των οποίων θα κληθούν να συμμετάσχουν επιπρόσθετα μέρη και πότε θα ενημερωθούν;Θα πρέπει να συμφωνήσουν οι δυο πλευρές για να κληθούν αυτά τα επιπρόσθετα μέρη; Τι θα γίνει σε περίπτωση διαφωνίας;Ποιος θα είναι ο ρόλος τους στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων;Ποιοι θα κληθούν να βάλουν υπογραφή στα αποτελέσματα που θα προκύψουν από την Διάσκεψη;

Σημασία, στην περίπτωση του Κυπριακού, σύμφωνα με πηγές, δεν έχει τόσο το πως θα ονομάσουμε την διαδικασία ή τι ορισμό θα της δώσουμε. Περισσότερη σημασία, έχει ο ρόλος που θα κληθούν να διαδραματίσουν τα εμπλεκόμενα μέρη κατά την διάρκεια της Διάσκεψης.

Είναι εντελώς διαφορετικό, για παράδειγμα, να κληθεί να συμμετάσχει η Κυπριακή Δημοκρατία στην Διάσκεψη, ως παρατηρητής και εντελώς διαφορετικό αν θα καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τις εγγυήτριες δυνάμεις για να καθορίσουν μαζί το διαπραγματευτικό αποτέλεσμα.

Το ίδιο ισχύει και σε σχέση με τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όσο και με την ενδεχόμενη συμμετοχή της ΕΕ στην Διάσκεψη. Είναι εντελώς διαφορετικό να συμμετέχουν ενεργά στο ζήτημα Ασφάλειας και Εγγυήσεων, οι μεγάλες δυνάμεις, ασκώντας πιέσεις προς την τουρκική πλευρά και διαφορετικό αν κληθούν να συμμετέχουν ως παρατηρητές, σε μια τέτοια διαδικασία.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, στην διεθνή πολιτική, πριν προσέλθουν τα εμπλεκόμενα μέρη σε μια τέτοια Διάσκεψη, προηγείται έντονη προεργασία και διαβούλευση, έτσι ώστε στα πλείστα ζητήματα, να υπάρχει προσυνεννόηση, τουλάχιστον για τις γενικές γραμμές, στις οποίες η κάθε πλευρά θα κινηθεί.

Τα ζητήματα αυτά μπορεί να φαντάζουν καθαρά διαδικαστικά και ορισμένοι να επιδιώξουν να τα υποβαθμίσουν σε σχέση με την πραγματική ουσία προς την λύση του Κυπριακού.

Επιδίωξη, ωστόσο, σύμφωνα με πηγές, είναι, μέσω της σύστασης, της δομής και της διαδικασίας που θα ακολουθηθεί στην Διάσκεψη, να γίνει κατορθωτό να ασκηθούν οι πιέσεις που χρειάζονται, έτσι ώστε η Τουρκία να υποχωρήσει από τις πάγιες, αδιάλλακτες και απαράδεκτες θέσεις της, όσο αφορά στην ασφάλεια και τις εγγυήσεις σε ενδεχόμενο λύσης.