Επικαιροποιημένη έκθεση ως προς την εξέλιξη εξάπλωσης του Covid-19 στην Κύπρο

Επικαιροποιημένη έκθεση ως προς την εξέλιξη της εξάπλωσης του COVID-19 στην Κύπρο σε σχέση με την ηλικιακή κατανομή του  πληθυσμού έως τις 7/4/2020.

Δρ. Ευάγγελος Ακύλας* και Δρ. Ηλίας Γραβάνης**

* Πρόεδρος Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Γεωπληροφορικής (ΠΟΜΗΓΕ), Σχολή Μηχανικής και Τεχνολογίας, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου &Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Αριστείας ‘Ερατοσθένης’ / έργο ‘EXCELSIOR’

** Ειδικός Επιστήμονας του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Γεωπληροφορικής (ΠΟΜΗΓΕ), Σχολή Μηχανικής και Τεχνολογίας, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Κέντρο Αριστείας ‘Ερατοσθένης’ και έργο ‘EXCELSIOR’ H2020 TEAMING

Σε συνέχεια προηγούμενης ανάλυσης μας για τη σύνδεση των κρουσμάτων του κορωνοϊού στη χώρα μας με την πληθυσμιακή κατανομή των ηλικιακών ομάδων, προχωράμε σήμερα σε ανανέωση της σχετικής πληροφορίας με βάση τα νέα δεδομένα του Υπουργείου Υγείας μέχρι και τις 7/4/2020. Συγκεκριμένα, με βάση την καταγεγραμμένη εικόνα για τη διάδοση της νόσου τόσο στις 31/3/2020 όσο και στις 7/4/2020 (εκθέσεις Υπουργείου Υγείας), το ποσοστό των κρουσμάτων ανά ηλικία δε φαίνεται να έχει αλλάξει σημαντικά την τελευταία εβδομάδα (σχήμα 1), αν και ο αριθμός των κρουσμάτων έχει σχεδόν διπλασιαστεί από 263 στις 31/3/2020 σε 484 στις 7/4/2020.

Σχήμα 1. Ποσοστό εμφάνισης επιβεβαιωμένων κρουσμάτων του COVID-19 ανά ηλικιακή ομάδα στις 31/3/2020 (πορτοκαλί) και στις 7/4/2020 (μπλε) σε αντιπαράθεση με την ηλικιακή κατανομή του πληθυσμού της Κύπρου (γκρι).

Επιπλέον, παρατηρείται μία σαφής μετατόπιση της ηλικιακής κατανομής των κρουσμάτων κατά μία δεκαετία περίπου σε σχέση με την ίδια ηλικιακή κατανομή του πληθυσμού. Πράγματι, όπως έχει αναφερθεί και στις σχετικές ανακοινώσεις του Υπουργείου αλλά και σε σχετικά δημοσιεύματα, η διάμεσος ηλικία του μέχρι τις 31/3/2020 όσο και του μέχρι τις 7/4/2020 δείγματος των επιβεβαιώμενων κρουσμάτων είναι τα 48.5 χρόνια. Ουσιαστικά δεν παρατηρείται αισθητή διαφοροποίηση στην αθροιστική κατανομή συχνοτήτων των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων σε συνάρτηση με την ηλικία, εκτός από μία πολύ ελαφριά αύξηση της συχνότητας συμμετοχής των μικρότερων ηλικιακών ομάδων (σχήμα 2) κατά την τελευταία εβδομάδα. Παράλληλα, ερμηνεύοντας αυτήν την πληροφορία σε συνάρτηση με την ηλικιακή κατανομή του πληθυσμού της Κύπρου, φαίνεται ότι παγιώνεται η διαμόρφωση μία μετατόπισης της τάξης των 12 χρόνων, προς τα πάνω, σε σχέση με τη διάμεσο ηλικία του πληθυσμού  της Κύπρου που είναι τα 37 χρόνια (σχήμα 2). Η διαφορά αυτή δείχνει να επιβεβαιώνει τη γενικότερη εντύπωση υψηλότερης προσβολής των μεγαλύτερων ηλικιών.

Σχήμα 2. Η αθροιστική κατανομή της συχνότητας των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στις 31/3/2020 (πορτοκαλί καμπύλες) και στις 7/4/2020 (μπλε καμπύλες) σε συνάρτηση με την ηλικία, καθώς και της ηλικίας του πληθυσμού της Κύπρου (γκρι καμπύλες).

Η παραπάνω εικόνα γίνεται πιο ενδιαφέρουσα όταν συνδυάσουμε τις παραπάνω κατανομές και επικεντρωθούμε για ακόμη μία φορά στην αναλογία επιβεβαιωμένων κρουσμάτων σε σχέση με τον πληθυσμό κάθε ηλικιακής ομάδας. Σε αυτή την περίπτωση, προκύπτει πολύ χαμήλοτερη αναλογία της διάδοσης του ιού στις ηλικίες κάτω των 30 ετών και ειδικά στις πολύ μικρές ηλικίες τόσο με βάση τα δεδομένα έως στις 31/3/2020 όσο και στις 7/4/2020.  Συνεπώς, η σχετική μετατόπιση της διαμέσου ηλικίας των κρουσμάτων σε σχέση με αυτήν του πληθυσμού της Κύπρου, οφείλεται κυρίως στην πολύ μικρή συμμετοχή των ηλικιών κάτω των 30 χρονών στα κρούσματα σε σχέση με τον πληθυσμό αυτών των ηλικιακών ομάδων (σχήμα 3). Επιπροσθέτως, οι έντονες, φαινομενικά, τάσεις αύξησης των κρουσμάτων σε συνάρτηση με την ηλικία σε αυτήν την περίπτωση, οφείλονται αποκλειστικά στην απότομη αύξηση της επιβεβαιωμένης διάδοσης του ιού στις ηλικιακές ομάδες άνω των 30 ετών σε σχέση με τις μικρότερες ηλικίες, όπου τα επιβεβαιωμένα κρούσματα ανά 1000 άτομα είναι πολύ λίγα (σχήμα 3).  

Επιχειρώντας μία πρώτη ανάλυση αυτής της εικόνας, εικάζουμε ότι αυτό μπορεί να ερμηνευθεί ως αποτέλεσμα της περιορισμένης εμφάνισης καθαρών συμπτωμάτων του κορονοϊού και συνεπώς της πιο περιορισμένης καταγραφής των κρουσμάτων στις μικρότερες ηλικίες. Επιπλέον, στις πολύ μικρές ηλικίες η περιορισμένη κινητικότητα των ατόμων μάλλον συνηγορεί και σε αντιστοίχως περιορισμένη μετάδοση του ιού.

Σχήμα 3. Αριθμός επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ανά 1000 άτομα κάθε ηλικιακής ομάδας στις 31/3/2020 (πορτοκαλί) και στις 7/4/2020 (μπλε). Με διακεκομμένες γραμμές αποτυπώνονται οι γραμμικές τάσεις αύξησης της διάδοσης με την ηλικία.

Επικεντρώνοντας σε ηλικίες άνω των 30 ετών παρουσιάζεται μια πολύ πιο ομοιόμορφη εικόνα ως προς την αναλογία επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ανά χίλια άτομα πληθυσμού συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας (σχήμα 4). Με άλλα λόγια η πραγματική διασπορά του ιού φαίνεται να είναι  σχεδόν οριζόντια σε άτομα ηλικιας άνω των 30 ετών με προσβολές της τάξεως των 0.45 ατόμων ανά 1000  άτομα με βάση τα στοιχεία μέχρι τις 31/3/2020, η οποία έχει πρακτικά διπλασιαστεί σε 0.9±0.2 προσβολές ανά 1000 άτομα στις 7/4/2020.  Η παρατηρούμενη μικρή αύξηση στη γραμμική τάση διάδοσης των κρουσμάτων ανά ηλικία στα επικαιροποιημένα δεδομένα (σχήμα 4) οφείλεται κυρίως στο διπλασιασμό των  κρουσμάτων κατά την τελευταία εβδομάδα (σχήμα 5), και πολύ λιγότερο σε ελαφρά εσωτερική μετατόπιση των κρουσμάτων προς μεγαλύτερες ηλικίες.

Σχήμα 4. Αριθμός επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ανά 1000 άτομα κάθε ηλικιακής ομάδας άνω των 30 ετών, στις 31/3/2020 (πορτοκαλί) και στις 7/4/2020 (μπλε). Με διακεκομμένες γραμμές αποτυπώνονται οι γραμμικές τάσεις αύξησης της διάδοσης με την ηλικία.

Σχήμα 5. Σχετική αύξηση του αριθμού των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στην Κύπρο, ανά ηλικιακή ομάδα, κατά την εβδομάδα από 31/3 έως 7/4/2020.

Η διενέργεια περισσότερων διαγνωστικών ελέγχων με ικανή διασπορά στις διάφορες ηλικίες στο προσεχές μέλλον θα δώσει πολύτιμη πληροφορία για την πραγματική εξάπλωση του ιού στη χώρα μας. Επιπλέον η παροχή πληροφορίας για την ηλικιακή κατανομή του δείγματος του πληθυσμού στο οποίο διενεργήθηκαν οι διαγνωστικοί  έλεγχοι θα μας επιτρέψουν να αποδώσουμε μία αντιπροσωπευτικότερη εικόνα προσεχώς.