Προκλήσεις

Toυ Νίκου Καραμάνογλου

Η θέση ότι «η Τουρκία εξάγει τα εσωτερικά της προβλήματα» έχει αποκτήσει μάλλον αξιακή αρχή για την ελληνική εξωτερική πολιτική από ˮ74 και μετά. Βασισμένη στον συσχετισμό με τις εσωτερικές εξελίξεις στη γείτονα και ενισχυμένη από την αυξομειούμενη, αλλά μόνιμη τουρκική παραβατικότητα στο Αιγαίο, η άποψη αυτή είναι η μόνη επωδός στα στόματα των Ελλήνων αξιωματούχων κατά τη διάρκεια των εντάσεων στις οποίες μας έχουν συνηθίσει οι Τούρκοι.

Με τη διαφορά ότι τώρα δεν είναι μια συνηθισμένη

περίπτωση. Ναι, η Τουρκία έχει προβλήματα, αλλά αυτά δεν αφορούν την εσωτερική της πολιτική σκηνή. Το αντίθετο μάλιστα, ο Ταγίπ Ερντογάν είναι πιο κοντά σήμερα από ποτέ στον τίτλο του σουλτάνου που άρρητα, αλλά εμφανώς επιθυμεί. Η επικείμενη εκπαραθύρωση του Αχμέτ Νταβούτογλου από το πρωθυπουργικό αξίωμα θα τον αφήσει μόνο κυρίαρχο στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Θύμα της επιτυχίας του ο πρωθυπουργός της Τουρκίας και θεωρητικός εκφραστής της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, φαίνεται ότι πλήρωσε ακριβά τα εύσημα για τη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και την εμφανή προτίμηση Αμερικανών και Ευρωπαίων στην ηπιέστερη και μάλλον πιο προβλέψιμη προσωπικότητά του. Υπ’ αυτή την έννοια, λοιπόν, θα πρέπει να περιμένουμε μια αλλαγή στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας και οι τωρινές τουρκικές κινήσεις είναι μάλλον το προάγγελμα.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Τουρκία είναι πολλά, αλλά δεν είναι εσωτερικά, αν εξαιρέσεις το κουρδικό, που και αυτό στη ρεαλιστική του διάσταση τείνει να εξελιχθεί σε ανοιχτό πολεμικό μέτωπο. Όλα τα άλλα προβλήματα της Τουρκίας εδράζονται στις λανθασμένες γεωστρατηγικές επιλογές της ηγεσίας της, από την θεαματική κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού και το προσφυγικό μέχρι την επιδείνωση των σχέσεών της με όλους σχεδόν τους γείτονές της. Έτσι η αυξημένη τουρκική «δραστηριότητα» δεν θα πρέπει να ενταχθεί στην παραδοσιακή τάση για δημιουργία γκρίζων ζωνών. Κι ούτε θα ήταν λογικό η Τουρκία να ανοίξει ένα καινούργιο μέτωπο στα δυτικά της, τη στιγμή που νότια και νοτιοανατολικά αντιμετωπίζει τόσες προκλήσεις.

Βέβαια ούτε και η κατάρριψη του ρωσικού Sukhoi ερμηνεύεται αυστηρά με ορθολογικούς όρους. Ο Ταγίπ Ερντογάν δεν είναι ένας προβλέψιμος ηγέτης και κανένα πολιτικό του παιχνίδι δεν θα πρέπει να μας παρασύρει. Αυτό βέβαια ισχύει αμφίδρομα και για την ελληνική σκηνή.