Δάφνη Σουμάν: «Η ζωή της Σεχραζάτ»

ΜΙΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα

Η συγγραφή της «Σιωπής της Σεχραζάτ» είναι μυθιστόρημα από μόνη της.

Όντας γέννημα-θρέμμα της Κωνσταντινούπολης, το ενδιαφέρον μου για τη Σμύρνη ήταν περιορισμένο και επιφανειακό. Μέχρι που την επισκέφθηκα για να διδάξω ένα σεμινάριο γιόγκα. Ήταν άνοιξη. Αμυγδαλιές και κερασιές άνθιζαν παντού. Μετά το μάθημα φόρεσα τα ακουστικά μου και έκανα έναν περίπατο στο φημισμένο Κορδόνι της Σμύρνης. Νέοι άνθρωποι ξάπλωναν στο γρασίδι, κορίτσια χασκογέλαγαν μεταξύ τους, άλλοι κάθονταν τεμπέλικα στα καφενεία ακούγοντας μουσική, κάποιες τσιγγάνες

έλεγαν τη μοίρα στα παγκάκια μπροστά στη θάλασσα,τη θάλασσα με το βαθύ μπλε χρώμα. Στον ουρανό ούτε ένα σύννεφο.

Ξαφνικά, από τα ακουστικά μου ακούω ένα τραγούδι: Μένω Εκτός. Σταματώ. Από τα μάτια μου τρέχουν δάκρυα. Κοιτώ γύρω μου τους χαρούμενους ανθρώπους και προσπαθώ να καταλάβω τι συνέβη. Η καρδιά μου πλημμύρισε λύπη. Ήταν τόσο παράξενο… Θαρρείς με το τραγούδι μια μελαγχολία άρχισε να αναδύεται από το χώμα. Κάθισα σ’ ένα παγκάκι κι άφησα να τρέχουν τα δάκρυά μου.

Το χώμα, λοιπόν, είχε πόνο βαθιά μέσα του;

Κι όμως, όταν άρχισα να γράφω το νέο μου μυθιστόρημα δεν σκεφτόμουν τη Σμύρνη. Ένα ιστορικό μυθιστόρημα ήταν το τελευταίο πράγμα που είχα κατά νου. Αυτό, όμως, μπορεί να είναι ένα από τα παράξενα για τον συγγραφέα: Ποτέ δεν ξέρεις πού θα σε βγάλει. Καταστρώνεις κεφάλαια και πλοκή, κι ένας καινούριος ήρωας ξεφυτρώνει από το πουθενά. Ακόμα κι όταν προσπαθείς να μην τον ακολουθήσεις, αυτός σε επισκέπτεται στα όνειρά σου μέχρι να του επιτρέψεις να καθοδηγήσει την πένα σου.

Έτσι ήρθε η Σεχραζάτ στη ζωή μου. Ήταν μια μακρινή θεία σε ένα άλλο μυθιστόρημα πάνω στο οποίο δούλευα. Μια γριά θεία που ζούσε σε ένα ετοιμόρροπο σπίτι στη Σμύρνη. Ήταν μουγγή και κανείς δεν ήξερε την ηλικία της. Κάποια ιστορία έκρυβε.

«Ακολουθώντας» τη Σεχραζάτ, βρέθηκα σ΄έναν άγνωστο για μένα κόσμο. Έναν όμορφο, χαριτωμένο, αρμονικό κόσμο με διαφορετικά έθνη και θρησκείες να συμβιώνουν στις γειτονιές του, περήφανοι πολίτες του εύρωστου λιμανιού, της κοσμοπολίτικης Σμύρνης. Σ’ αυτό το λιμάνι «είδα» καφενεία, τριαντάφυλλα, ωραίες γυναίκες στα μεταξωτά, γέρους με τις πίπες τους κάτω από τα κυπαρίσσια, ανθρώπους που ήξεραν από τέχνη και λογοτεχνία, που ζούσαν τη ζωή τους με χαρά κι ευγνωμοσύνη. Ανθρώπους που μιλούσαν τουλάχιστον τρεις γλώσσες και που τα ονόματα των δρόμων τους ήταν γραμμένα σε τρεις διαφορετικές αλφαβήτους.

Γοητεύτηκα από την ανακάλυψή μου. Ήθελα κι εγώ να ζήσω στον κόσμο αυτόν. Ήθελα να είμαι παιδί στην παλιά τη Σμύρνη, να κολυμπήσω στα τιρκουάζ νερά της, να παίζω σχοινάκι με τις φίλες μου τ’ απογεύματα στη μικρή πλατεία. Ήθελα να κάνω έρωτα στις ερημικές παραλίες της και να τρώω κατιμερινά, να χορεύω με τους αριστοκράτες στις χοροεσπερίδες στους κήπους του Μπουρναμπάτ. Όσο περισσότερο αισθανόμουν την ανάγκη να συμμετέχω σ’ αυτόν τον κόσμο, τόσο πιο πολύ έγραφα. Γιατί μόνο μέσα στην φαντασία μου μπορούσα να ικανοποιήσω αυτήν την επιθυμία μου. Κι έτσι, ανακατασκεύασα την παλιά Σμύρνη στο χαρτί. Στα όνειρά μου περπάτησα στους δρόμους της, μπήκα στα σπίτια και τα μεγάλα ξενοδοχεία της.

Ύστερα ήρθε η ώρα να αντιμετωπίσω το αδυσώπητο τέλος: Έπρεπε να καταστρέψω αυτόν τον κοσμοπολίτικο κόσμο, να σκοτώσω τους ήρωές μου. Γιατί αυτό υπαγόρευε η Ιστορία. Τότε κατάλαβα γιατί το χώμα της Σμύρνης αναδύει λύπη ακόμη και σήμερα. Είναι ο πόνος των ανθρώπων που πέθαναν εκεί ή εγκατέλειψαν τα σπίτια και τους αγαπημένους τους.

Όταν χρειάστηκε να μιλήσω για την απώλεια, οι ήρωές μου άρχισαν να μιλούν όλοι μαζί. Ο καθένας ήθελε να μου πει τη δική του ιστορία για την καταστροφή της αγαπημένης Σμύρνης, για τον πόλεμο και τις πολιτικές που θέρισαν αγαπημένες ζωές κι εξαφάνισαν την αρμονία. Τα δάχτυλά μου κουράζονταν να καταγράφουν τα όσα μου έλεγαν. Κι αυτοί συνέχιζαν να μιλούν… Άλλοτε, πάλι, απλώς καθόμουν κι έκλαιγα…

Και ω του θαύματος! Καθώς το κουβάρι της ιστορίας ξετυλιγόταν, η Σεχραζάτ ζωντάνεψε!
Ήρθε η ώρα να μοιραστώ τον κόσμο της μαζί σας.

Δάφνη Σουμάν

Το μυθιστόρημα της Δάφνης Σουμάν Η σιωπή της Σεχραζάτ κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός (σελ.: 480, τιμή: 16,60 €).

Περισσότερες πληροφορίες για τη συγγραφέα θα βρείτε στην προσωπική της ιστοσελίδα:

Διαβάστε ένα απόσπασμα από το βιβλίο εδώ.

Η ΔΑΦΝΗ ΣΟΥΜΑΝ γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Είναι κοινωνιολόγος, συγγραφέας και καθηγήτρια γιόγκα, ενώ έχει αρθρογραφήσει εκτενώς πάνω σε θέματα πνευματικότητας, Ιστορίας και ψυχολογίας. Λατρεύει τα βιβλία και γράφει από παιδί. Ταξιδεύει συνέχεια, αντλώντας έμπνευση από τις χώρες που επισκέπτεται και τους ανθρώπους που γνωρίζει. Ζει πλέον μόνιμα στην Αθήνα, είναι παντρεμένη με Έλληνα, και μαζί εργάζονται συνεχώς για την ανάπτυξη δεσμών φιλίας και πολιτισμού μεταξύ των δύο χωρών. Το μυθιστόρημα Η ΣΙΩΠΗ ΤΗΣ ΣΕΧΡΑΖΑΤ είναι το πρώτο που μεταφράζεται στα ελληνικά.