Πώς θα αλλάξει η Αμερική, τι περιμένει η Ευρώπη μετά την εκλογή Μπάιντεν

Ενας πρόεδρος για όλους τους Αμερικανούς: αυτό θα είναι, όπως δεν έχει σταματήσει να επαναλαμβάνει από την ημέρα των εκλογών, το πρώτο σημάδι πως η Αμερική του Τζο Μπάιντεν δεν θα έχει καμία σχέση με την Αμερική του Ντόναλντ Τραμπ. Κι ακόμη, άμεση επιστροφή των ΗΠΑ στη Συμφωνία των Παρισίων για το Κλίμα, αλλά και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τον οποίο ο απερχόμενος Τραμπ θεωρούσε υποχείριο της Κίνας. Κι αμέσως μετά, σειρά έχει η πλήρης αποκατάσταση των διατλαντικών σχέσεων με μια

επιχείρηση διπλωματικής γοητείας απέναντι στην Ευρώπη, στόχος της οποίας είναι η εγκαθίδρυση μιας ισχυρής συμμαχίας που θα ξεκινήσει από την άμυνα και θα φτάσει ως το εμπόριο με την άρση των δασμών. Ο Τζο Μπάιντεν δεν θα καταγγείλει την Κίνα για τις προνομιακές σχέσεις που υποτίθεται πως διατηρούσε με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Θα την καταγγείλει όμως για τις φτωχές της επιδόσεις στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και θα κινηθεί στην κατεύθυνση της επανέναρξης του διαλόγου με το Ιράν υπό νέους όρους.

Αυτή η νέα Αμερική δεν θα συστηθεί στον υπόλοιπο κόσμο παρά από τις 21 Ιανουαρίου και μετά, οπότε θα αναλάβει και επισήμως τα καθήκοντά του ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ. Ως τότε - και αυτό για τους αναλυτές συνιστά ένα διόλου ευκαταφρόνητο πρόβλημα - ο Ντόναλντ Τραμπ θα είναι ο ένοικος του Λευκού Οίκου. Ακόμη όμως και αν η ομάδα τού απερχόμενου προέδρου δεν συνεργαστεί με εκείνη του νέου σε αυτούς τους δυόμισι μήνες, θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως ο Μπάιντεν θα περάσει το κατώφλι του Λευκού Οίκου έχοντας έτοιμα μια σειρά από προεδρικά διατάγματα, με τα οποία θα ακυρώσει μια σειρά από πολιτικές του προκατόχου του. Στις άμεσες προτεραιότητες είναι από αυτήν την άποψη το κλίμα με την ακύρωση όλων εκείνων των αντιπεριβαλλοντικών νομοθετημάτων που ευνοούσαν την πλήρη απορρύθμιση της αγοράς του άνθρακα, του πετρελαίου και του αερίου.

Ψηλά στην ατζέντα είναι και η οικονομία. Ο Μπάιντεν έχει υποσχεθεί ένα νέο πακέτο βοήθειας - θα είναι το τέταρτο στη σειρά -, το ύψος του οποίου μπορεί να φτάσει τα 2 τρισ. δολάρια. Το μεταρρυθμιστικό στίγμα όμως της προεδρίας Μπάιντεν στην οικονομία θα δώσει το πακέτο δημόσιων επενδύσεων, το ύψος του οποίου αναμένεται να φτάσει τα 2 δισ. δολάρια και θα αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τις υποδομές και ασφαλώς τις μεταφορές με στόχο τη μετάβασή τους στην εποχή της ηλεκτροκίνησης.

Σε αυτή τη νέα Αμερική που ευαγγελίζεται ο Μπάιντεν θέση έχει και μια φορολογική αντιμεταρρύθμιση σε σχέση με αυτή που είχε προωθήσει ο Τραμπ για να ευνοήσει τις μεγάλες επιχειρήσεις και τους πολύ πλούσιους. Ο φόρος στα εταιρικά κέρδη αναμένεται έτσι να αυξηθεί στο 28% από το 21%, ενώ περισσότερο φόρο θα πληρώσουν και όσων το εισόδημα είναι πάνω από 400.000 δολάρια. Ως τότε αξίζει να κρατήσει κανείς αυτή τη δήλωση του Τζο Μπάιντεν: «Δεν ήμουν ποτέ τόσο αισιόδοξος σχετικά με το μέλλον της χώρας». Και είναι μια αισιοδοξία που θα ήθελε να μοιραστεί και ο υπόλοιπος κόσμος - ή τουλάχιστον ο κόσμος που μοιράζεται τις ίδιες αξίες με την Αμερική άλλοτε του Μπαράκ Ομπάμα και τώρα του Τζο Μπάιντεν.

Η Γερουσία και το ενδεχόμενο της «κουτσής πάπιας»

Πολλά σε αυτήν την αλλαγή που υπόσχεται ο Τζο Μπάιντεν για την Αμερική θα εξαρτηθούν από τη Γερουσία. Εάν διατηρήσουν τον έλεγχο οι Ρεπουμπλικανοί, ο Μπάιντεν δεν θα είναι παρά μια «κουτσή πάπια» - ένας αποδυναμωμένος πρόεδρος. Το τοπίο ωστόσο δεν πρόκειται να ξεδιαλύνει πριν από τις 5 Ιανουαρίου, οπότε και θα πραγματοποιηθούν επαναληπτικές εκλογές στην Τζόρτζια για τις δύο έδρες της, καθώς σε αυτές τις εκλογές κανένας υποψήφιος δεν συγκέντρωσε το 50%. Το καλύτερο σενάριο για τους Δημοκρατικούς είναι να κερδίσουν και τις δύο έδρες ώστε να έχουν στη Γερουσία και τα δύο κόμματα από πενήντα έδρες. Παρά την ισοψηφία, όμως, οι Δημοκρατικοί θα έχουν τον έλεγχο, δεδομένης της διπλής ψήφου που έχει ο αντιπρόεδρος σε αυτές τις περιπτώσεις.