Τι πιστεύουν οι οικονομολόγοι για τα αρνητικά επιτόκια που υιοθετούν οι κεντρικές τράπεζες

Εξηντατρείς οικονομολόγοι που ασχολούνται με τις πολιτικές κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg, προκειμένου να πουν τη γνώμη τους για τα αρνητικά επιτόκια που ισχύουν σε χώρες όπως η Ελβετία, η Δανία, η Σουηδία και η Ιαπωνία. Όπως προέκυψε από τις απαντήσεις τους, τα αρνητικά επιτόκια «δουλεύουν» καλύτερα σε μικρότερες, ανοιχτές οικονομίες, που

αντιμετωπίζουν προκλήσεις σε ό,τι αφορά τις συναλλαγματικές ισοτιμίες και όχι τόσο καλά σε μεγαλύτερες οικονομίες που ελπίζουν να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη ή να αντιμετωπιστεί η πτώση των τιμών.

Πιο συγκεκριμένα, το 90% των οικονομολόγων έδωσαν το «ΟΚ» για τη δανέζικη Nationalbank, ενώ το 70% φάνηκαν αισιόδοξοι αναφορικά με την εμπειρία της Εθνικής Τράπεζας της Ελβετίας.
Οι ομοιότητες μεταξύ των δύο είναι ξεκάθαρες: και οι δυο βασίζονται σε σχετικά ανοιχτές οικονομίες και υιοθέτησαν αρνητικά επιτόκια για να βοηθήσουν τα εθνικά τους νομίσματα.

Η ΕΚΤ μείωσε το επιτόκιο καταθέσεων κάτω από το μηδέν το 2014 στο πλαίσιο της πολύπλευρης προσπάθειας του Ντράγκι να αποφύγει τον αποπληθωρισμό και να ενισχύσει τον δανεισμό. Ο πληθωρισμός έκανε «βουτιά» κάτω από το μηδέν τέσσερις φορές πέρυσι και οι χαράσσοντες πολιτική αναφέρουν ότι μάλλον αναμένεται να γίνει το ίδιο τους προσεχείς μήνες. Άρα είναι κατανοητό γιατί τα 3/5 των οικονομολόγων βαθμολόγησαν την πολιτική της ΕΚΤ ως αναποτελεσματική.

Η σουηδική Riksbank προστέθηκε στο «κλαμπ» των αρνητικών επιτοκίων πέρυσι σε μια προσπάθεια να αποφύγει τους κραδασμούς του αποπληθωρισμού, αλλά, στα μάτια των οικονομολόγων, τα πήγε πολύ χειρότερα από την ΕΚΤ. Αυτό δεν την εμπόδισε να χαμηλώσει κι άλλο το επιτόκιο αναφοράς την περασμένη εβδομάδα στο -0,50% από -0,35%.
Για την Τράπεζα της Ιαπωνίας, η οποία υιοθέτησε αρνητικά επιτόκια μόλις την περασμένη εβδομάδα, οι οικονομολόγοι κλήθηκαν να κάνουν μια εκτίμηση για το μέλλον και αυτό που προέκυψε ήταν ακόμα πιο ζοφερό: μόνο το 27% είπε ότι η απόφαση – έκπληξη του κυβερνήτη της Τράπεζας της Ιαπωνίας, Χαρουχίκο Κουρόντα, θα βοηθήσει τελικά στην αντιμετώπιση του αποπληθωρισμού ή θα βοηθήσει στην αναβίωση της καθηλωμένης ιαπωνικής οικονομίας.

Οι οικονομολόγοι είπαν επίσης ότι Σουηδία και Δανία έχουν φτάσει ήδη στο κατώτερο επίπεδο για τα επιτόκια, ενώ βλέπουν μια επιπλέον μείωση 20% στα επιτόκια από την ΕΚΤ.

Αυτό αναμένεται και από την Ιαπωνία, πράγμα που σημαίνει ότι το επιτόκιό της θα φτάσει στο χαμηλό του -0,30%, σύμφωνα με τη μέση εκτίμηση των οικονομολόγων.

Όσο για την SNB αναμένεται να επιβάλλει επιτόκιο -1%. Αυτό θα αφήσει ένα περιθώριο άλλων 25 μ.β. σύμφωνα με ξεχωριστή έρευνα του Bloomberg, κάτι που σημαίνει ότι η SNB μπορεί να περικόψει τα επιτόκια στο -1,25% αν χρειαστεί.
Και οι 5 τράπεζες αναμένεται να παραμείνουν σε αρνητικό έδαφος μέχρι το 2018, σύμφωνα με τους οικονομολόγους. Η δανέζικη Nationalbank θα έχει περάσει πάνω από 5,5 χρόνια με αρνητικά επιτόκια, σε σύγκριση με τα κατά μ.ο. τέσσερα χρόνια στην ευρωζώνη και την Ελβετία και τα τρία χρόνια σε Σουηδία και Ιαπωνία.