ΕΝΕΑΠ: Ζητά σταδιακή μείωση του ΕΦΚ στα αλκοολούχα σαν απάντηση στο παράνομο εμπόριο και την μείωση της νόμιμης αγοράς

Η Ένωση Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών προτείνει πλέον ετήσια μείωση του ΕΦΚ κατά 10% για τα επόμενα τρία χρόνια. Τα οφέλη που μπορεί να προσφέρει μια τέτοια εξέλιξη  στον κλάδο, την ελληνική οικονομία και την προσπάθεια καταπολέμησης της «πληγής» του παράνομου εμπορίου.

Πιστή στο πάγιο αίτημα της για την αναπροσαρμογή του ειδικού φόρου κατανάλωσης των αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα στο μέσο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ένωση Επιχειρήσεων Αλκοολούχων

Ποτών (ΕΝ.Ε.Α.Π), που εκπροσωπεί τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου, είναι έτοιμη να επανέρθει στο ζήτημα καταθέτοντας μια διαφορετική πρόταση, αυτή την φορά στην κυβέρνηση. Όπως ανέφερε σε χθεσινή συνάντηση με δημοσιογράφους, η Σοφίκα Παπανικολάου Γενική Διευθύντρια της ΕΝΕΑΠ, η νέα πρόταση -για την παρουσίαση της οποίας έχουν ήδη κατατεθεί αιτήματα συναντήσεων με τους αρμόδιους. είναι να μειωθεί σταδιακά ο ΕΦΚ μέσα σε 3 διαδοχικές φάσεις ή με άλλα λόγια κατά 10% κάθε χρόνο για την επόμενη τριετία. Πρόκειται για πρόταση που, όπως σημείωσε η κα. Παπανικολάου, έχει επιλεχθεί λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις της οικονομίας και τις κυβερνητικές προτεραιότητες και βασίζεται σε πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ (2024), που εκτίμησε την επίδραση της σταδιακής μείωσης ΕΦΚ αλκοολούχων από το υφιστάμενο επίπεδο των €2.550 ανά 100 lt αιθυλικής αλκοόλης στα €1.800 ανά 100 lt αιθυλικής αλκοόλης (μέσος όρος ΕΕ) σταδιακά σε 3 διαδοχικές φάσεις

Αντίδοτο στο παράνομο εμπόριο, που ξεπερνά το 20%;

Σύμφωνα με την μελέτη και με μετριοπαθείς εκτιμήσεις όπως τονίζει η ΕΝΕΑΠ, η προσαρμογή του ΕΦΚ μπορεί να μην οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση της κατανάλωσης, πρόκειται, όμως, να βοηθήσει σημαντικά στη μετακίνηση ποσοτήτων από τα παράνομα προς τα νόμιμα αλκοολούχα ποτά. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό ζήτημα που αντιμετωπίζει ο κλάδος στην Ελλάδα, το οποίο παρά τις προσπάθειες των κυβερνητικών αρχών εξακολουθεί να αποτελεί «αγκάθι» για την αγορά και την οικονομία. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Π.Ο.Υ., το παράνομο εμπόριο αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα ανέρχεται σε 11% της συνολικής κατανάλωσης, κάτι το οποίο αποτελεί μία πολύ συντηρητική εκτίμηση σε σχέση με τις εκτιμήσεις του κλάδου που κάνουν λόγο για διπλάσιο τουλάχιστον ποσοστό. Σε πρόσφατη μελέτη (ΙΟΒΕ, 2024) εκτιμήθηκε ότι οι συνολικές απώλειες φορολογικών εσόδων από το παράνομο εμπόριο αλκοολούχων ποτών ανέρχονται περίπου σε €70 εκ. (μη καταβολή ΕΦΚ και ΦΠΑ), χωρίς να περιλαμβάνονται οι απώλειες από το προϊόν των διήμερων αποσταγματοποιών. Μάλιστα, οι απώλειες φορολογικών εσόδων ενδέχεται να είναι σημαντικά υψηλότερες, καθώς ο κύριος όγκος των παρανόμως διακινούμενων ποτών διοχετεύεται στην επιτόπια αγορά, όπου το έσοδο ΦΠΑ είναι σημαντικά υψηλότερο. Αναφορικά με το προϊόν απόσταξης των διήμερων αποσταγματοποιών (χύμα τσίπουρο), οι απώλειες από ΕΦΚ εκτιμώνται σε έως και €90 εκατ., καθώς το συγκεκριμένο προϊόν, αξιοποιώντας το χαμηλό καθεστώς φορολόγησης, διοχετεύεται στην αγορά σε πολλαπλάσιες ποσότητες (είτε χωρίς να δηλώνονται, είτε από παράνομα αποστακτήρια) για εμπορική χρήση. Σημειώνεται πως η κα Παπανικολάου ανέφερε πως το 2022 το κράτος ειχε φορολογικά έσοδα ύψους 335 εκατ. ευρώ από τα αλκοολούχα ποτά και 170 εκατ. ευρώ από τη μπίρα.

Συνεπώς, ο περιορισμός του παράνομου εμπορίου αλκοολούχων ποτών, με αναπροσαρμογή του φορολογικού πλαισίου και συντονισμένους ελέγχους στην αγορά, σύμφωνα με την ΕΝΕΑΠ, εκτιμάται ότι θα αποφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη στα φορολογικά έσοδα, στη δημόσια υγεία, στη βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων και στην απασχόληση, ενδυναμώνοντας το πλαίσιο λειτουργίας των υγιών επιχειρήσεων του κλάδου. Σε αυτό το πλαίσιο έχει αποφασιστεί και η υποχρεωτική καταχώριση στοιχείων στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Επιτηδευματιών Αλκοολούχων και το Ηλεκτρονικό Σύστημα Ταυτοποίησης Αλκοολούχων Ποτών (LOTIFY), που ξεκίνησε πιλοτικά αλλά όπως επισημάνθηκε στην χθεσινή συνάντηση αν και αποτελεί βήμα προς την σωστή κατεύθυνση, εντούτοις χρειάζεται βελτιώσεις, που ίσως τελικά να μην έχουν νόημα αν στο μέλλον η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφασίσει να προχωρήσει με μια νέα σχετική οδηγία. Επίσης προβληματισμός φαίνεται να υπάρχει και για το complexity και το κόστος που συνδέεται με την χρήση του μητρώου, με τις νόμιμες επιχειρήσεις να επιβαρύνονται για άλλη μια φορά.

Αύξηση πωλήσεων 10% και επιπλέον 325 εκατ. στο ΑΕΠ στην τριετία

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία και τα σενάρια που έχει επεξεργαστεί ο ΙΟΒΕ και η ΕΝΕΑΠ, η σύγκλιση του ΕΦΚ στην Ελλάδα με τον μέσο όρο της ΕΕ μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των πωλήσεων νόμιμων προϊόντων κατά περίπου 10% μέχρι το 2026, σε σύγκριση με την προοπτική να διατηρηθεί ως έχει το φορολογικό καθεστώς. Ακόμη υπολογίζεται πως σε αυτές τις συνθήκες το ΑΕΠ της χώρας θα ενισχυθεί κατά περίπου 325 εκατ. ευρώ την περίοδο 2024-2026, ενώ μπορεί να υπάρξει αύξηση της απασχόλησης σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού αλκοολούχων ποτών κατά 11,3 χιλ. Η ΕΝΕΑΠ κάνει λόγο για ουδέτερο ή και θετικό δημοσιονομικό ισοζύγιο με συνολική μεταβολή εσόδων (ΕΦΚ, ΦΠΑ, φόροι εισοδήματος) έως και 8 εκατ. ευρώ αν μειωθεί ο ΕΦΚ και εκτιμά πως αν γίνει αποδεκτή η πρόταση της θα καταγραφεί επέκταση της εγχώριας παραγωγής κατά 10% σε βάθος τριετίας. Επίσης στα οφέλη της σύγκλισης του ΕΦΚ με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο θα πρέπει να υπολογίζονται και η ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων και απελευθέρωση κεφαλαίων για περαιτέρω ανάπτυξη όπως και η τόνωση των κινήτρων για διάθεση νόμιμων προϊόντων στα κανάλια επιτόπιας κατανάλωσης (τουριστικός τομέας και εστίαση).

Η «πονεμένη» ιστορία του ΕΦΚ αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα

Η Ελλάδα έχει με διαφορά τον υψηλότερο συντελεστή ΕΦΚ αλκοολούχων ποτών ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ-27 με βάση την αγοραστική δύναμη των Ελλήνων καταναλωτών, τον 5ο υψηλότερο σε ονομαστική αξία, καθώς και υπερδιπλάσιο ΕΦΚ από τον μέσο όρο γειτονικών και τουριστικά ανταγωνιστικών χωρών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Βουλγαρία και η Βόρεια Μακεδονία, όπου ο φορολογικός συντελεστής είναι 4,5 φορές μικρότερος, με τους «ψυχρούς» αριθμούς να αποτελούν ξεκάθαρη απόδειξη των λόγων που έχει αυξηθεί το φαινόμενο των παράνομων εισαγωγών στην Ελλάδα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 1998 μέχρι σήμερα, η φορολογία αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα αυξήθηκε συνολικά οκτώ φορές, με τις τέσσερις αυξήσεις να πραγματοποιούνται εντός του διαστήματος 2009-2010, οδηγώντας σε αύξηση του ΕΦΚ αλκοολούχων ποτών κατά 125%. Η σημαντική αυτή άνοδος έχει οδηγήσει αφενός σε συρρίκνωση της νόμιμης αγοράς, όσο και σε αυξημένα κίνητρα για παράνομο εμπόριο, τάσεις που αμφότερες ενισχύθηκαν και από τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών. Ως εκ τούτου, από το 2009 και ύστερα έχει μειωθεί αισθητά η συνεισφορά του κλάδου τόσο ως προς το ΑΕΠ όσο και ως προς την απασχόληση, ενώ ταυτόχρονα έχει ενισχυθεί ο αθέμιτος ανταγωνισμός και έχουν μειωθεί τα περιθώρια ανάπτυξης για τις επιχειρήσεις του κλάδου. Σύμφωνα πάντως με τα επίσημα στοιχεία του 2022, η συνολική συνεισφορά του κλάδου στο ΑΕΠ της Ελλάδας υπολογίζεται στα €2,1 δισ. ευρώ, ενώ οι φόροι και οι εισφορές άγγιξαν τα 616 εκατ. εύρω. Επίσης θα πρέπει να αναφερθεί πως την συγκεκριμένη χρονιά στον κλάδο απασχολήθηκαν 72,7 χιλ. εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης

Η ένωση των «μεγάλων»

Η Ένωση Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών (ΕΝ.Ε.Α.Π) εκπροσωπεί τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου αλκοολούχων ποτών, που εισάγουν και διακινούν το 80% των διεθνών μαρκών premium αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα. Τα μέλη της εισάγουν και διακινούν το 80% των ελληνικών και διεθνών μαρκών premium αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα εταιρείες- μέλη της είναι οι: ΑΜΒΥΞ, Β.Σ.ΚΑΡΟΥΛΙΑΣ, CAMPARI GROUP, DIAGEO, PERNOD RICARD.