ΗΠΑ: Γιατί οι Αριστεροί ψηφίζουν Τραμπ

Οι αριστεροί που σκοπεύουν να ψηφίσουν Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ δεν είναι λίγοι, γράφει ο Leonid Bershidsky.

Πρόσφατα είχα μια ανταλλαγή e-mail με μία αναγνώστρια η οποία ήταν έντονα επικριτική με κάποιον βασικό προεδρικό υποψήφιο. Τη ρώτησα σχετικά με τις πολιτικές πεποιθήσεις της. "Θεωρώ τον εαυτό μου ανεξάρτητο, αν και κλίνω προς την αριστερά," έγραψε η 69χρονη Κάρι Κόπλαντ, μία καλλιτέχνης

που ζει στη Μοντάνα. Περίμενα να στηρίζει τον Μπέρνι Σάντερς, αλλά η Κόπλαντ με εξέπληξε. "Μπορεί να ψηφίσω τον Ντόναλντ Τραμπ αν περάσει και αν οι Ρεπουμπλικανοί συνεχίσουν να προσπαθούν να επιβάλουν την επιλογή τους στο εκλογικό σώμα" είπε.

Κλίνει αριστερά, αλλά είναι πρόθυμη να ψηφίσει τον Τραμπ; Όπως αποδεικνύεται, αυτή η κατηγορία ανθρώπων δεν είναι τόσο σπάνια. Στο Νιου Χάμσαϊρ οι εκστρατείες Σάντερς και Τραμπ ασχολήθηκαν ακόμη και με το να τους πείσουν. Αυτό δείχνει μια τάση που έχω σημειώσει ως εξωτερικός παρατηρητής για την αμερικανική πολιτική: σε αυτές τις εκλογές, η πολιτική ταξινόμηση των ΗΠΑ είναι ένα χάος και τα κόμματα δεν χωρούν πλέον εύκολα σε κανένα αναγνωρίσιμο διεθνές πολιτικό πρότυπο.

Καθώς ταξίδευα στις πρώτες πολιτείες των υποψηφίων, θυμήθηκα τις τελευταίες ημέρες της Σοβιετικής Ένωσης και την αυγή της ρωσικής ανεξαρτησίας, όταν οι οικονομικά και κοινωνικά φιλελεύθεροι μεταρρυθμιστές αυτοαποκαλούνταν "η Αριστερά", βάζοντας τους σκληροπυρηνικούς κομμουνιστές στη δεξιά πλευρά του πολιτικού φάσματος. Θυμάμαι ότι οι ξένοι δημοσιογράφοι πάλευαν με αυτές τις έννοιες: δεν υποτίθεται ότι οι κομμουνιστές είναι η άκρα αριστερά; Τελικά, η δεξιά και αριστερά πλευρά του ρωσικού πολιτικού σώματος ευθυγραμμίστηκε με τα αποδεκτά σημεία της πυξίδας.

Ένα παρόμοιο είδος επαναπροσδιορισμού φαίνεται να λαμβάνει χώρα στην πολιτική των ΗΠΑ. Είναι αρκετά σαφές ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θέλουν να ορίζονται ως συντηρητικοί. Αλλά δεν μπορούν να συμφωνήσουν για το τι σημαίνει αυτό. Έτσι, ο Τζον Κάσιχ και ο Τζεμπ Μπους είναι συμπονετικοί συντηρητικοί ενώ ο Τραμπ αυτοαποκαλείται "συντηρητικός με κοινή λογική". Σε μια ραδιοφωνική διαφήμιση υπέρ του γερουσιαστή Μάρκο Ρούμπιο, ο βουλευτής Τρέι Γκόουντι λέει: "Η αντιπροσωπεία του Κογκρέσου στη Νότια Καρολίνα είναι πολύ συντηρητική, αλλά ο Μάρκο Ρούμπιο είναι πιο συντηρητικός από εμάς". Υπήρχαν πάρα πολλές επαναλήψεις της λέξης "συντηρητικός" στο ραδιοφωνικό σποτ των 30 δευτερολέπτων.

Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, οι κύριοι κεντροαριστεροί αντίπαλοι στο βασικό συντηρητικό κόμμα αυτοχαρακτηρίζονται ως σοσιαλιστές ή σοσιαλδημοκράτες, αλλά στις ΗΠΑ αυτές οι ετικέτες είναι ανάθεμα. Ο Σάντερς συχνά αναφέρεται ως "ένας αυτοχαρακτηριζόμενος δημοκράτης σοσιαλιστής", σαν αυτό να είναι αποδοχή ενοχής. Και το Δημοκρατικό Κόμμα δεν θέλει να ονομάζεται σοσιαλιστικό, παρά την έμφαση που δίνει στα κοινωνικά προγράμματα και την αναδιανομή του εισοδήματος. Ορίζεται ως προοδευτικό.

Αυτή η αμερικανική ιδιαιτερότητα προκαλεί σύγχυση, αλλά δεν είναι απλά ένα θέμα ετικετών. Οι συντηρητικοί των ΗΠΑ, για παράδειγμα, αυτοπροσδιορίζονται ως "υπέρμαχοι της ζωής", που σημαίνει ότι αντιτίθενται στην άμβλωση, στο πλαίσιο της πλατφόρμας τους. Μερικοί συντηρητικοί πολιτικοί στη Βρετανία και στον Καναδά έχουν τις ίδιες απόψεις, αλλά αυτό δεν αποτελεί επίσημη θέση κόμματος.

Σε γενικές γραμμές, πολλοί συντηρητικοί των ΗΠΑ υιοθετούν ένα μείγμα πρωτογονισμού, ισχυρής υποστήριξης στο στρατό, αντίθεσης με τον γάμο ατόμων του ιδίου φύλου και την άμβλωση, μαζί με χριστιανικό φονταμενταλισμό. Συντηρητικά κόμματα του εξωτερικού δεν θα αναγνώριζαν τέτοιες θέσεις, οι οποίες είναι πιο κοντά σε αυτά που κατέχει η λαϊκιστική ακροδεξιά - ομάδες που δίνουν έμφαση στην εθνικότητα (Οι Φινλανδοί, το Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου) ή τον εθνικισμό (το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία). Στην Ευρώπη, είναι επίσης κοινό τα εν λόγω κόμματα να εκμεταλλεύονται την ετικέτα "Ελευθερία" (όπως συμβαίνει στην Αυστρία, την Ολλανδία και πολλές άλλες χώρες).

Και οι προτάσεις των αμερικανών προοδευτικών για αυστηρότερη ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα, υψηλότερους φόρους για τους πλούσιους και περιορισμένη δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση (ακόμα και ο Σάντερς το υπόσχεται σε κρατικά πανεπιστήμια) είναι αδιάφορες με τα πρότυπα των ευρωπαϊκών κομμάτων της αριστεράς, όπως οι κυβερνώντες Σοσιαλιστές της Γαλλίας ή οι Σοσιαλδημοκράτες του κυβερνητικού συνασπισμού της Γερμανίας. Στις περισσότερες άλλες χώρες, η Χίλαρι Κλίντον, ακόμη και ο Σάντερς, θα ήταν δύσκολο να κατηγοριοποιηθούν. Θεωρούνται ως κέντρο-αριστεροί, αλλά στις περισσότερες χώρες της Σκανδιναβίας ή στη Γαλλία, οι θέσεις τους θα τους τοποθετούσαν στην κεντροδεξιά.

Εάν αυτές οι εκλογές μας έχουν διδάξει κάτι, είναι ότι ο στενός ορισμός της πολιτικής των ΗΠΑ περιλαμβάνει πλέον μία ποικιλία των απόψεων των ψηφοφόρων. Όλο και περισσότερο Αμερικανοί ζητούν να εκπροσωπούνται έξω από το παραδοσιακό πλαίσιο των δύο κομμάτων και διεκδικούν τον αναρχικό χώρο, όπου μπορεί να είναι πιο πιθανό να υποστηρίξουν τόσο τον Σάντερς όσο και τον Τραμπ. Αυτοί οι άνθρωποι είναι στην "αριστερά" με την ίδια έννοια που και οι μεταρρυθμιστές της τελευταίας σοβιετικής εποχής ήταν "αριστεροί": τάσσονται υπέρ της κατάργησης του συστήματος.

Είπα στην Κόπλαντ ότι δεν καταλαβαίνω πώς μπορεί να κλίνει προς την αριστερά και να υποστηρίζει τον Τραμπ. "Είναι μια ανάσα φρέσκου αέρα σε ένα βρώμικο πεδίο" μου απάντησε. "Λέει φοβερά πράγματα. Παραδόξως, δεν με νοιάζει (όπως και τους περισσότερους Αμερικανούς). Αυτό είναι ό,τι πιο διασκεδαστικό που είχαμε ποτέ σε αυτή τη χώρα, νομίζω".

Οι ΗΠΑ χρειάζονται ένα πολιτικό φάσμα περισσότερο ευθυγραμμισμένο με τις απόψεις των Αμερικανών. Υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που δεν ταυτίζονται με τα βασικά κόμματα και αναζητούν εναγωνίως μια νέα ταυτότητα. Αυτό εξηγεί, τουλάχιστον εν μέρει, γιατί οι δημοσκοπήσεις ήταν ανοικτές πριν από τις εκλογές στην Αϊόβα και γιατί υπάρχουν τόσοι πολλοί αναποφάσιστοι ψηφοφόροι - περισσότερο από το 40 τοις εκατό - στη Νότια Καρολίνα πριν από τις εκλογές. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι πραγματικά "αριστεροί", είναι απλά αποκλεισμένοι.

bloombergview.com

Διαβάστε περισσότερα