Η στρατηγική πλευρά της παρέμβασης του Πρωθυπουργού στο Νταβός

Η συζήτηση στο Νταβός για «το μέλλον της Ευρώπης» επικεντρώθηκε όπως ήταν αναμενόμενο στα μεγάλα προβλήματα της συγκυρίας, όπως το προσφυγικό. Και την προσοχή των ελληνικών ΜΜΕ συγκέντρωσαν οι διάλογοι του έλληνα Πρωθυπουργού με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόβλημα, την παρομοίωση του Γερμανού Υπουργού με το δυναμίτη και το κερί και την απάντηση του Αλέξη Τσίπρα.

Υπάρχει ένα σημείο στην παρέμβαση του έλληνα Πρωθυπουργού....
που υπερβαίνει τη συγκυρία και ανοίγει τα στρατηγικά ζητήματα της Ευρώπης από τη σκοπιά της αριστεράς. Αφού ανέπτυξε τα προβλήματα που συσσώρευσαν οι πολιτικές λιτότητας στην Ελλάδα, ο Αλέξης Τσίπρας συνέχισε:

«Η Ελλάδα αντικατοπτρίζει τα προβλήματα ολόκληρης της Ευρώπης. Η Ευρώπη για να μπορέσει να προχωρήσει χρειάζεται να βάλει μπροστά την ατζέντα της ανάπτυξης συνολικά και να μπορέσει να αμβλύνει τις μεγάλες ανισότητες ανάμεσα τις χώρες της περιφέρειας και στις χώρες του Βορρά». Και συνέχισε αναφερόμενος στα διαφορετικά επιτόκια δανεισμού των επιχειρήσεων στην Ελλάδα και στη Γερμανία, στα διαφορετικά επίπεδα της ανεργίας κ.ά.

Ο Β. Σόιμπλε έκανε πως δεν κατάλαβε. Και απάντησε πως δεν μπορεί να κάνει τίποτε για τα επιτόκια στην Ελλάδα. Σ’ αυτή την ανταλλαγή απόψεων κρύβονται όμως πολύ περισσότερα από ότι σε ολόκληρη την υπόλοιπη συζήτηση.

Το θέμα που έθεσε ο έλληνας Πρωθυπουργός είναι τα δομικά προβλήματα της Ευρωζώνης. Η έλλειψη μηχανισμών που εξισορροπούν και αντισταθμίζουν τις αποκλίσεις μεταξύ των οικονομιών, όταν αυτές οι αποκλίσεις ξεπερνούν τα αποδεκτά όρια.

Οι αποκλίσεις αυτές οφείλονται ακριβώς στις ανισότητες ανάμεσα στη Γερμανική ατμομηχανή και στις χώρες της περιφέρειας. Τα γερμανικά εμπορικά πλεονάσματα προκαλούν τα ελλείμματα του ευρωπαϊκού Νότου. Τα ελλείμματα προκαλούν την αύξηση του χρέους του Νότου. Για να καλύψει τα ελλείμματα ο ευρωπαϊκός Νότος δανείζεται από τις αγορές με υψηλότερα επιτόκια από ότι η Γερμανία κ.ο.κ.

Αντί να αμβλύνουν αυτές τις ανισότητες, οι υπάρχουσες δομές της Ευρωζώνης τις ενισχύουν. Σε μια περιοχή όπως η Ευρωζώνη με κοινό νόμισμα και διαφορετικές παραγωγικότητες θα έπρεπε να υπάρχει ή κοινή διαχείριση μέρος τουλάχιστον του χρέους (Ευρωομόλογο) ή στήριξη των προϋπολογισμών με την πολιτική χρήματος από την Κεντρική Τράπεζα. Αυτά που δεν υπάρχουν στην Ευρωζώνη.

Πρόκειται για ζητήματα που η ευρωπαϊκή αριστερά, τμήματα της σοσιαλδημοκρατίας, επιφανείς οικονομολόγοι και τα ευρωπαϊκά συνδικάτα είχαν θέσει ήδη από το 1997. Η κρίση μετά το 2008 τα έφερε στην επιφάνεια. Και τίθενται πλέον με επίσημο τρόπο από την ελληνική αλλά και άλλες κυβερνήσεις.

Σε πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο, το άνοιγμα αυτής της συζήτησης σηματοδοτεί την αντεπίθεση του αριστερού ευρωπαϊσμού. Η νεοφιλελεύθερη ηγεμονία έχει φέρει την Ευρώπη σε μεγάλα αδιέξοδα και την ενίσχυση των εθνικισμών και του ακροδεξιού ευρωσκεπτικισμού. Όπως έκλεισε το μέρος αυτό της παρέμβασης του ο Αλέξης Τσίπρας «χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη, περισσότερη αλληλεγγύη, περισσότερη κοινωνική συνοχή».

Η στιγμή είναι η πλέον κατάλληλη για να ανοίξει αυτή η ατζέντα. Γιατί ήδη ξεκίνησε στα θεσμικά όργανα της ΕΕ η συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης με την «Αναφορά των Πέντε Προέδρων». ΟΙ δυνάμεις της ευρωπαϊκής αριστεράς δεν θα απουσιάσουν από τον διάλογο αυτόν, αντίθετα ισχυροποιημένες από τις πολιτικές εξελίξεις σε διάφορα κράτη θα επιδιώξουν να έχουν καθοριστική παρέμβαση. Να βάλουν φραγμό στην δομική κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού στην ΕΕ.

Η στρατηγική συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης και τις αναγκαίες προοδευτικές αλλαγές στις δομές της έχει ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα για δυο λόγους.

Πρώτα επειδή τερματίζει την εικόνα ότι η Ελλάδα είναι απομονωμένη και το «κακό παιδί της Ευρώπης». Το πρόβλημα του χρέους σε συσχετισμό με τα εμπορικά ελλείμματα λόγω διαφορών στην παραγωγικότητα αφορά ολόκληρο τον Ευρωπαϊκό Νότο.

Και δεύτερο, επειδή πράγματι το ζητούμενο δεν είναι μόνον η επίλυση του προβλήματος του χρέους αλλά η επιστροφή στη βιώσιμη ανάπτυξη. Και εδώ είναι η μεγάλη διαφωνία με το ΔΝΤ, που προτείνει απομείωση του ελληνικού χρέους αλλά αντιαναπτυξιακές πολιτικές.

Την ίδια μέρα με την παρέμβαση Τσίπρα στο Νταβός ο Ματέο Ρέντσι δήλωσε στις Ιταλικές εφημερίδες ότι «η Ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική πρέπει να αλλάξει», αντιπαρατιθέμενος στις δηλώσεις του Γιούνκερ για την Ιταλία. Η διαχωριστική γραμμή με τον νεοφιλελευθερισμό στην Ευρώπη και σε κάθε κράτος ξεχωριστά μπορεί και πρέπει να βαθύνει.

enter4news.gr