Με το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας η Κύπρος προχωρά μπροστά

Στα 100 εκατ. ευρώ οι επενδύσεις για βιώσιμες μεταφορές και ηλεκτροκίνηση και συνολικά περίπου στα 550 εκατ. ευρώ για συμβολή στους κλιματικούς στόχους, μέσα από την πράσινη μετάβαση που προωθεί το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την περίοδο 2021-2026.

Αντιμέτωπη με την παγκόσμια πρόκληση της κλιματικής αλλαγής, η ανθρωπότητα καλείται να αναλογιστεί τις συνέπειες και να δράσει ριζικά με ουσιαστικές αλλαγές. Η άνοδος της θερμοκρασίας στην Ευρώπη υπερβαίνει τον παγκόσμιο μέσο όρο, επιδεινώνοντας ακραία καιρικά φαινόμενα με αντίκτυπο στην καθημερινή

ζωή των πολιτών. Η επιτάχυνση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης από τα κράτη-μέλη αναδεικνύεται ως ύψιστη προτεραιότητα προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα αυξανόμενα περιβαλλοντικά ζητήματα και προκλήσεις.

Μια ουσιαστική διάσταση αυτής της μετάβασης είναι η υιοθέτηση πράσινων πρακτικών σε όλους τους τομείς της κοινωνίας. Στον τομέα των μεταφορών η ηλεκτροκίνηση αναδεικνύεται ως κρίσιμο μέσο για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η περαιτέρω προώθηση και ενίσχυση της χρήσης μέσων μαζικής μεταφοράς και της αντικατάστασης ρυπογόνων οχημάτων με ηλεκτρικά και άλλα χαμηλών ρύπων οχήματα, συμβάλουν συνδυαστικά και αποδοτικά στη μείωση των εκπομπών, δημιουργώντας έναν πιο φιλικό προς το περιβάλλον τομέα βιώσιμων μεταφορών και τρόπο μετακίνησης των πολιτών.

Με την προώθηση των πιο πάνω, επιτυγχάνεται όχι μόνο η ελαχιστοποίηση της ρύπανσης αλλά και η προώθηση της βιώσιμης οικονομίας. Ταυτόχρονα, η προωθούμενη ψηφιακή μετάβαση ενισχύει και επιταχύνει τις προσπάθειες, επιτρέποντας αποδοτικότερη χρήση ενέργειας και πόρων.

Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ (ΜΑΑ), που αποτελεί τον πυρήνα του χρηματοδοτικού μέσου NextGenerationEU, αποτελεί για την ΕΕ απάντηση σε μια σειρά από προκλήσεις, παρέχοντας την αναγκαία χρηματοδότηση για πράσινη και βιώσιμη ανάπτυξη και δίνοντας την αναγκαία ώθηση στο κάθε κράτος μέλος για να πετύχει τους στόχους του. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: Η Ευρώπη, μέσω των εθνικών Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, επενδύει πέραν του 50% του συνολικού προϋπολογισμού του ΜΑΑ σε μέτρα που συμβάλουν στην πράσινη μετάβαση, στηρίζοντας την επίτευξη εθνικών στόχων κλιματικής ουδετερότητας, ενεργειακής απόδοσης και αύξησης της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.  

Για την παρακολούθηση και συντονισμό της υλοποίησης του ΣΑΑ της Κύπρου, έχει οριστεί με απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου ως αρμόδια Συντονιστική Αρχή, η Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης, Υπουργείο Οικονομικών.

Η καθημερινότητα αλλάζει και για τους πολίτες της Κύπρου

Το δε  ενισχυμένο 45% του προϋπολογισμού του αναθεωρημένου Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ)της Κύπρου, δηλαδή περίπου €550 εκ., αποδεικνύει τη δέσμευση της χώρας για προώθηση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που στοχεύουν στην πράσινη μετάβαση και την κλιματική ουδετερότητα, με πολύ-τομεακές δράσεις που αφορούν πρωτίστως την ενεργειακή απόδοση και τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τις βιώσιμες μεταφορές και την έξυπνη διαχείριση των υδάτων.

Ο ευρωπαϊκός ΜΑΑ, ως συνδετικός κρίκος μεταξύ της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης και της απόκτησης ανθεκτικών οικονομιών, στηρίζει και την Κύπρο και ενισχύει τη χώρα ώστε να βαδίσει σε ένα βιώσιμο μέλλον με σιγουριά. Το ΣΑΑ Κύπρου, με συνολικό πλέον προϋπολογισμό €1,22 δις από τον ΜΑΑ, στοχεύει στην επιτυχή υλοποίηση 61 μεταρρυθμιστικών και 75 επενδυτικών μέτρων με ορίζοντα το 2026, μέσω της έγκαιρης επίτευξης πολύ συγκεκριμένων οροσήμων και μετρήσιμων στόχων που έχουν τεθεί για κάθε μέτρο.

Στον τομέα των βιώσιμων μεταφορών, έχουν ήδη τροχοδρομηθεί μεταρρυθμίσεις σχετικά με την ανάπτυξη έξυπνου συστήματος μεταφορών με τη χρήση τεχνολογιών ψηφιακού αντίγραφου (Digital Twin) για συλλογή, διαχείριση και ανάλυση δεδομένων, επιτρέποντας έτσι, την παρακολούθηση και την αναπαραγωγή των φυσικών δικτύων κινητικότητας με πρόβλεψη για τη λήψη αποφάσεων σεναρίων πραγματικής ζωής.

Ακόμη, προνοείται η δημιουργία κανονιστικού πλαισίου για την ανάπτυξη μιας διαλειτουργικής και αποτελεσματικής υποδομής επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και για τη ρύθμιση της σχετικής αγοράς. Προβλέπεται επίσης νομοθετική ρύθμιση για τη σταδιακή κατάργηση των πλέον ρυπογόνων οχημάτων, ιδιαίτερα σε αστικές περιοχές με υψηλά επίπεδα ρύπανσης

Στις επενδύσεις του ΣΑΑ Κύπρου περιλαμβάνεται, εξάλλου, η Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα, η ενίσχυση της προσβασιμότητας και διακίνησης των ποδηλατιστών, πεζών και ατόμων με κινητικές δυσκολίες στα αστικά κέντρα κ.α.

Η προώθηση της ηλεκτροκίνησης αφορά μία σημαντική θεματική ενότητα της πράσινης μετάβασης στο πλαίσιο του ΣΑΑ, με επενδύσεις που ξεπερνούν τα €60 εκ. Μεταξύ αυτών, προβλέπονται Σχέδια Χορηγιών για

(α) αγορά ηλεκτρικών οχημάτων και προϋπολογισμό €38 εκ. (με την πρόσθετη κατανομή €8εκ μέσω του νέου κεφαλαίου REPowerEU),

(β) απόσυρση ρυπογόνων οχημάτων και αντικατάστασή τους με φιλικότερα προς το περιβάλλον μέσα, με προϋπολογισμό €15εκ,

(γ) εγκατάσταση 1000 δημόσια προσβάσιμων σταθμών φόρτισης, με προϋπολογισμό €4εκ, και

(δ) εγκατάσταση νέων ή επέκταση υφιστάμενων φωτοβολταϊκών συστημάτων σε κατοικίες για σκοπούς φόρτισης ηλεκτρικών ή υβριδικών (plug-in) οχημάτων, με προϋπολογισμό €1,5 εκ.

Ήδη πάνω από 1000 δικαιούχοι έλαβαν επιχορήγηση στα πλαίσια των πιο πάνω Σχεδίων Χορηγιών για αγορά οχημάτων με μηδενικούς ή χαμηλούς ρύπους και πέραν των 140 νοικοκυριών έχουν στηριχθεί για την εγκατάσταση ΦΒ για σκοπούς φόρτισης. Στόχος μέχρι το 2026 η στήριξη πέραν των 7,500 δικαιούχων για αγορά / απόσυρση οχημάτων και η δημιουργία πέραν τουλάχιστον 1200 σημείων / σταθμών φόρτισης, μέσα από τα πιο πάνω σχέδια κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις.

Τα πιο πάνω συμπληρώνουν δημόσιες επενδύσεις για σταδιακή αντικατάσταση του κυβερνητικού στόλου οχημάτων με την αγορά 100 ηλεκτρικών οχημάτων, συνοδευτικά με την εγκατάσταση της απαραίτητης υποδομής φόρτισης, καθώς και για την εγκατάσταση 10 σταθμών ταχείας φόρτισης σε δημόσιους χώρους όπως κτήρια δημόσιας διοίκησης, νοσοκομεία, χώρους στάθμευσης δημοτικών αρχών κοκ, με συνολικό προϋπολογισμό περίπου €3 εκ.

Η κλιματική αλλαγή αντιπροσωπεύει μια σοβαρή παγκόσμια πρόκληση που απαιτεί άμεση και αποφασιστική δράση. Σε αυτό το πλαίσιο, οι επενδύσεις σε πράσινες τεχνολογίες και η προώθηση της ψηφιακής καινοτομίας αναδεικνύονται ως βασικά εργαλεία για την επίτευξη των περιβαλλοντικών και κλιματικών στόχων. Συνεπώς, η συμβολή του Σχεδίου στην καθημερινότητα των πολιτών αλλά και στην εξέλιξη της κυπριακής επιχειρηματικότητας με επίκεντρο τη βιώσιμη ανάπτυξη, αναμένεται να είναι τεράστια. Καθώς προωθούμε τη συνειδητοποίηση και αλλάζουμε τον τρόπο που δρούμε, μπορούμε να επιτύχουμε πραγματική πρόοδο προς ένα πιο βιώσιμο μέλλον!