Περί Τράπεζας Αττικής και ανταγωνισμού

Δεν είμαι αστυνομικός ρεπόρτερ για να σας πω αν όλα έχουν γίνει με τον σωστό τρόπο στην Τράπεζα Αττικής. Αν η συμμετοχή εταιρειών του κρατικού τομέα στην αύξηση κεφαλαίου της τράπεζας συνιστά κρατική βοήθεια ή αν επικράτησαν τραπεζικά και μόνο κριτήρια στη χορήγηση δανείων στο παρελθόν. Αυτό που καταλαβαίνω, όμως, είναι ότι ο μικρός αριθμός των τραπεζών

Η συζήτηση αυτή τη στιγμή δεν θα έπρεπε να είναι στη βάση της περαιτέρω συγκέντρωσης του τραπεζικού συστήματος. Αν κάτι θα έπρεπε να συζητήσουμε, αυτό θα ήταν το πώς θα επιδιώξουμε την αύξηση του αριθμού των τραπεζών, την προσέλκυση καταθέσεων και τη διοχέτευση φρέσκου χρήματος στην αγορά. Και όχι το ποιος θα απορροφήσει ή θα εξαγοράσει, ή δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο, την Τράπεζα Αττικής.

Το τραπεζικό σύστημα αντιμετωπίζει σήμερα σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία του εξαιτίας της κρίσης. Η φυγή των καταθέσεων σε συνδυασμό με την αύξηση των κόκκινων δανείων είναι οι λόγοι για τους οποίους οι τράπεζες σήμερα πουλάνε μηχανάκια στους επαγγελματίες για τη χρήση χρεωστικών και πιστωτικών καρτών και δεν πουλάνε χρήμα, που είναι και η δουλειά τους. Πριν από δέκα χρόνια αντιμετώπιζαν αυτή τη δουλειά ως δουλεία και θα την είχαν παραχωρήσει στον Γερμανό.

Δεν θα ασχολιόντουσαν καν.

Οι τράπεζες δεν πουλάνε σήμερα δάνεια επειδή δεν έχουν χρήματα για να τα πουλήσουν. Είναι σαν να μπαίνει κανείς μέσα σε ένα τεράστιο σούπερ μάρκετ και να βρίσκει άδεια ράφια. Και αντί για τρόφιμα ή άλλα είδη, να βρίσκει μόνο λαχεία.

Τα χρήματα δεν πέφτουν από τον ουρανό. Με το να χτυπήσει κανείς τα χέρια του και να πει «θέλω δάνειο» δεν πρόκειται να ανοίξει η σπηλιά του Αλή Μπαμπά με τους θησαυρούς. Εχουμε σήμερα τέσσερις συστημικές τράπεζες επειδή ήταν ο μόνος τρόπος για να σωθούν οι καταθέσεις. Από την άλλη, δεν είναι δυνατόν να περιμένει κανείς από τους τραπεζίτες να ασκήσουν πολιτική. Η ανάπτυξη της χώρας δεν είναι δουλειά των τραπεζιτών. Το όραμα και το πλαίσιο τα βάζουν οι πολιτικοί.

Πολύ σωστά η σημερινή κυβέρνηση έχει θέσει το θέμα των αναπτυξιακών τραπεζών. Δεν πιστεύω ότι είναι σε θέση να κάνουν κάτι περισσότερο από το να το προσεγγίσουν θεωρητικά. Δεν μπορούν να το εφαρμόσουν, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα συζήτησης. Σε αυτό που πρέπει να μείνουμε είναι ότι το έχουν πει. Ισως να μην το έχουν παλέψει αρκετά, να μην έχουν εργαστεί στην κατεύθυνση της υλοποίησης. Αλλά το πρώτο βήμα, εκείνο της επικοινωνίας της ιδέας στην κοινή γνώμη, το έχουν κάνει. Θα ρωτήσετε γιατί αυτό δεν συνέβη από την προηγούμενη κυβέρνηση. Η απάντηση θα στεναχωρήσει αρκετούς.

Ο ανταγωνισμός, από τη μία, και η δημιουργία τραπεζών ειδικού σκοπού, από την άλλη, είναι δύο προϋποθέσεις για να λειτουργήσει ο καπιταλισμός. Υπάρχουν και άλλες προϋποθέσεις, με σημαντικότερη όλων την εύρεση κεφαλαίων. Για να βρεις όμως κεφάλαια θα πρέπει να δημιουργήσεις ένα ελκυστικό πλαίσιο.

Νέες τράπεζες θα δημιουργηθούν! Και αυτές θα είναι οι εταιρείες που θα αγοράσουν και στη συνέχεια θα διαχειρίζονται και θα εμπορεύονται τα κόκκινα δάνεια. Το ερώτημα είναι αν αυτό θέλουμε. Αν από τη μία θα πρέπει να στείλουμε πακέτο την Τράπεζα Αττικής σε μία από τις τέσσερις συστημικές και από την άλλη να δούμε να ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια αυτού του είδους οι τράπεζες «ειδικού σκοπού».

Η Τράπεζα Αττικής θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ενδιαφέρον πείραμα. Ισως να μιλάμε για μια άλλη Τράπεζα Αττικής σε σχέση με εκείνη που γνωρίζουμε και κυρίως αυτή που γνωρίσαμε μέσα από τα πρόσφατα γεγονότα του αστυνομικού δελτίου. Στην πραγματικότητα το πρόβλημα δεν είναι αυτή η συγκεκριμένη Τράπεζα Αττικής, αλλά η ανάγκη να υπάρξουν περισσότερες τράπεζες στην αγορά. Τι είδους τράπεζες θέλουμε και τι είδους ανάπτυξη επιδιώκουμε; Μπορεί η Αττικής να αποδειχθεί ένα κακό παράδειγμα. Αλλά ακόμη κι έτσι, η ταμπέλα στο τέλος θα πρέπει να διατηρηθεί.