Θετικές προοπτικές για την Ελλάδα παρά το «φρένο» στην ανάπτυξη

Την Τετάρτη (13/3), η UBS προχώρησε σε αναθεώρηση των προβλέψεών της προς τα κάτω για την ανάπτυξη της Ελλάδας το 2024. Ωστόσο, η τράπεζα εξακολουθεί να βλέπει θετικά χαρακτηριστικά στην ελληνική οικονομία.

Τα βασικά χαρακτηριστικά της ελληνικής μακροοικονομικής ιστορίας παραμένουν σε καλό δρόμο, τονίζει. Ενώ οι προοπτικές ανάπτυξης για το 2024 φαίνονται οριακά ασθενέστερες από ό,τι αναμέναμε

προηγουμένως, τα βασικά χαρακτηριστικά της μακροοικονομικής βελτίωσης εξακολουθούν να ισχύουν: α) η ικανότητα αξιοποίησης των κονδυλίων της ΕΕ, β) ο ισχυρός τουρισμός, γ) ο χαμηλός πληθωρισμός, με τον πληθωρισμό των τροφίμων να έχει πλέον επίσης πτωτική τάση, δ) η πειθαρχημένη δημοσιονομική εκτέλεση και ε) η ικανότητα των τραπεζών να αυξήσουν τη χορήγηση δανείων με δεδομένο τα δάνεια του RRF (μόνο το 60 % περίπου των ληφθέντων δανείων RRF ύψους 7 δισ. ευρώ χρησιμοποιήθηκαν για νέες συμβάσεις δανεισμού). Οι παράγοντες αυτοί έχουν πιθανώς συμβάλει στην πρόσφατη επιτυχία της Ελλάδας τόσο στη διενέργεια συναλλαγών με μετοχές (ΑΜΚ του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, έσοδα ύψους 1,4 δισ. ευρώ από την εκποίηση της συμμετοχής του ΤΧΣ στην Τράπεζα Πειραιώς) όσο και στη δημιουργία εσόδων ύψους 4 δισ. ευρώ από την πώληση ομολόγων 10ετούς διάρκειας, αναφέρει η UBS. Από την άλλη πλευρά, οι βασικοί κίνδυνοι για τις μακροοικονομικές προοπτικές είναι παρόμοιοι με αυτούς που υλοποιήθηκαν το 2023: καθυστερήσεις στις εισροές κονδυλίων της ΕΕ, κλονισμοί στον πληθωρισμό και ασθενέστερο εξωτερικό περιβάλλον.

Η αύξηση του ΑΕΠ επιβραδύνθηκε στο 2% πέρυσι, από 5,6% το 2022. Το 4ο τρίμηνο του 2023, το διαδοχικό ΑΕΠ αυξήθηκε μόνο κατά 0,2% q/q. Οι εξηγήσεις, σύμφωνα με τη UBS, είναι δύο. Πρώτον, οι δαπάνες για πάγιες επενδύσεις μειώθηκαν κατά -2,6% q/q το 4ο τρίμηνο του 23. Ως αποτέλεσμα, ο σχηματισμός κεφαλαίου επεκτάθηκε μόνο κατά 4% το 2023 (2022: 11,7%). Οι βραδύτερες εισροές κεφαλαίων της ΕΕ θα μπορούσαν να έχουν παίξει ρόλο. Επιπλέον, ενώ οι εισροές ΑΞΕ στην Ελλάδα παρέμειναν ισχυρές στα 4,5 δισ. ευρώ το 2023 (το 45% αυτών αφορούσε ακίνητα), οι εισροές δεν κατάφεραν να φτάσουν τα επίπεδα του 2022 (7,5 δισ. ευρώ). Δεύτερον, η ιδιωτική κατανάλωση αυξήθηκε κατά 1,8% το 2023 και κατά 1,4% q/q το 4ο τρίμηνο, ενώ η αύξηση των πραγματικών μισθών ήταν περισσότερο από 3% το 2023. Το γεγονός ότι ο πληθωρισμός των τροφίμων διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στο 11,7% το 2023 - περισσότερο από 3 φορές υψηλότερος από τον γενικό δείκτη τιμών καταναλωτή - είναι πιθανό να συνέβαλε σε μια πιο επιφυλακτική καταναλωτική συμπεριφορά.

Η μεταφορά της ανάπτυξης στο 2024 είναι σχετικά μικρή, στις 30 μονάδες βάσης. Η UBS εντοπίζει τρεις κύριες κινητήριες δυνάμεις ανάπτυξης το 2024: α) ο τουρισμός που ξεπερνά το ρεκόρ εισροών του 2023 (20,5 δισ. ευρώ), δεδομένης της πρώιμης έναρξης της περιόδου κρουαζιέρας και των θετικών τάσεων προκρατήσεων, β) ένα πιο ήπιο σκηνικό πληθωρισμού που βοηθά τον καταναλωτή και γ) υψηλότερα οφέλη από τα κονδύλια της ΕΕ με προγραμματισμένες εισροές 6,9 δισ. ευρώ από το RRF. Το 2024 ξεκίνησε με ανάμεικτα στοιχεία: οι δείκτες PMI και η βιομηχανική παραγωγή βελτιώθηκαν τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο του 2024, αλλά το επιχειρηματικό κλίμα επιδεινώθηκε. Ως αποτέλεσμα, η εκτίμησή για το ΑΕΠ το 2024 μειώθηκε σε 2,5% από 3% προηγουμένως (σύμφωνα με την άποψη της Τράπεζας της Ελλάδος). Αυτό εξακολουθεί να καθιστά πιο αισιόδοξη και τη UBS σε σχέση με την ευρέως αποδεκτή εκτίμηση για 1,5%.

Ο γενικός πληθωρισμός ήταν ήδη συγκρατημένος το 2023 στο 3,5% στην Ελλάδα χάρη στη μείωση των τιμών της ενέργειας για τα νοικοκυριά. Ωστόσο, ο ΔΤΚ επιταχύνθηκε προσωρινά εκ νέου το 4ο τρίμηνο του 2023 λόγω των επιπτώσεων των πλημμυρών στον πληθωρισμό των τροφίμων και ορισμένων επιδράσεων βάσης στις τιμές της ενέργειας. Έκτοτε, η κυβέρνηση ανακοίνωσε διάφορες παρεμβάσεις για τον έλεγχο του πληθωρισμού των τιμών στα σούπερ μάρκετ (καλάθι της Σαρακοστής που επηρεάζει τα βασικά αγαθά για το διάστημα Μαρτίου-Μαΐου, επιβολή ανώτατων ορίων στα κέρδη για ορισμένα προϊόντα, τρίμηνη απαγόρευση προώθησης για αυξήσεις τιμών σε ορισμένα προϊόντα μετά τον Ιανουάριο).

Ο μηνιαίος πληθωρισμός των τροφίμων έχει αρχίσει να επιβραδύνεται (Ιανουάριος: +0,5% μ.μ., Φεβρουάριος: -0,1% μ.μ.) και σε ετήσια βάση υποχώρησε στο 6,7% μ.μ. τον Φεβρουάριο - που είναι η πιο αργή εκτύπωση από τον Ιανουάριο του 2022. Επιπλέον, τα φθηνότερα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας βοηθούν επίσης τις προοπτικές. Από την άλλη πλευρά, ο εποχικά διορθωμένος πυρήνας του πληθωρισμού (βάσει του ΕνΔΤΚ) επιταχύνθηκε σε περίπου 4,5% 3μηνιαίως τον Φεβρουάριο, που είναι ο ταχύτερος ρυθμός από τον Μάιο του 2023. Αυτό αντανακλά σχετικά επίμονο πληθωρισμό υπηρεσιών (κυρίως εστιατόρια και ξενοδοχεία, αλλά και αναψυχή). Η UBS αναμένει μέσο πληθωρισμό 2,5% το 2024, με τον ΔΤΚ στο τέλος του έτους να πέφτει κοντά στο 2%. Η Τράπεζα της Ελλάδος τόνισε πρόσφατα ότι βλέπει τρεις βασικούς λόγους για τις σχετικά αυξημένες τιμές σε ορισμένα προϊόντα στην Ελλάδα: α) ολιγοπωλιακές δομές, β) μεγάλη παραοικονομία και γ) προτίμηση στα επώνυμα προϊόντα.

Όσον αφορά τα δημοσιονομικά, η UBS θεωρεί πως άλλη μια υπεραπόδοση έναντι των στόχων φαίνεται πιθανή. Ο ελληνικός ταμειακός προϋπολογισμός κατέγραψε έλλειμμα -3,8 δισ. ευρώ (-1,7% του ΑΕΠ) με το πρωτογενές πλεόνασμα να αυξάνεται σε 3,9 δισ. ευρώ (1,7% του ΑΕΠ) έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα -0,9 δισ. ευρώ. Ο επίσημος στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα με βάση τα δεδουλευμένα ήταν 1,1% του ΑΕΠ πέρυσι. Σε όρους δεδουλευμένων, η υπεραπόδοση είναι πιθανό να είναι μικρότερη από ό,τι για τους αριθμούς με βάση τα ταμειακά διαθέσιμα, δεδομένων των λογιστικών ζητημάτων γύρω από την πληρωμή του RRF ύψους 1,7 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο και το χρονοδιάγραμμα ορισμένων μεταβιβάσεων. Τον Ιανουάριο του 2024 το πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού έφτασε τα 2,3 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας τον στόχο ύψους 1,1 δισ. ευρώ - αν και και πάλι η διαφορά των δεδουλευμένων σε ταμειακή βάση σημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος της υπεραπόδοσης είναι μεθοδολογικό. Ωστόσο, η UBS εκτιμά ότι είναι πιθανό να ξεπεραστεί και ο φετινός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 2,1%. Το δημόσιο χρέος είναι πιθανό να έχει μειωθεί κάτω από το 160% του ΑΕΠ πέρυσι και αναμένουμε περαιτέρω μείωση στο 152% του ΑΕΠ το 2024. Οι αποδόσεις των 10ετών ελληνικών κρατικών ομολόγων έχουν περιορίσει το περιθώριο έναντι των ισπανικών κρατικών ομολόγων σε επίπεδα κάτω των 10 μ.β. πρόσφατα.

#UBS #ανάπτυξη #μακρο #δημοσιονομικα