Φρίντα Κάλο – Ντιέγκο Ριβέρα, μια σχέση δυνατή σαν τον θάνατο

«Πόδια, τι σας χρειάζομαι, όταν έχω φτερά για να πετάξω;». Και πετούσε πράγματι η Φρίντα Κάλο, η Μεξικανή ζωγράφος η οποία, δεκαετίες ύστερα από τον θάνατό της, εξακολουθεί να μαγεύει με τη ζωή και το έργο της. Μέχρι που οι πόνοι την κατέβαλαν και θέλησε να φύγει. Θέλησε; Έτυχε να συμπέσει ο θάνατός της με την κατάρρευση του βασανισμένου της οργανισμού; Κανείς δεν μπορεί να το πει με βεβαιότητα.

Ένα ντοκιμαντέρ για τη σπουδαία αυτή προσωπικότητα, που θα  προβληθεί τον ερχόμενο μήνα, δίνει μια νέα διάσταση στον θάνατό

της. Σύμφωνα με ανθρώπους από την οικογένεια του Ντιέγκο Ριβέρα, του ανθρώπου που αγάπησε και πρόδωσε όσο κανέναν, εκείνος της προμήθευσε τα βαρβιτουρικά χάπια τα οποία τη σκότωσαν. Αν η εκδοχή της αυτοκτονίας είναι αληθινή, τότε η κίνηση αυτή του αγαπημένου της έγινε από συμπόνοια και έφερε τη λύτρωση.

Η Φρίντα Κάλο πέθανε στο λατρεμένο της Μπλε Σπίτι στις 13 Ιουλίου 1954, περίπου μια βδομάδα μετά τα 47α γενέθλιά της. Για τα αίτια του θανάτου της έχουν διατυπωθεί αναρίθμητα σενάρια, που ποικίλουν από πνευμονική εμβολή μέχρι και αυτοκτονία (από υπερβολική δόση ηρεμιστικών)… Φαίνεται πως τα βάσανά της ήταν τόσο μεγάλα, ώστε μάλλον ζήτησε από την αδελφή ψυχή της να τη βοηθήσει να βάλει ένα οριστικό τέλος. Εκείνος, της κρατούσε το χέρι καθώς άφηνε την τελευταία της πνοή. Τρία χρόνια αργότερα, θα την ακολουθήσει.

Πριν πεθάνει ο Ριβέρα, συγκέντρωσε τα προσωπικά της αντικείμενα, τα κλείδωσε σε ένα δωμάτιο του σπιτιού τους και έδωσε εντολή να ανοιχτεί το δωμάτιο 15 χρόνια μετά τον θάνατό του.

Το νέο ντοκιμαντέρ για τη Μεξικανή καλλιτέχνιδα επιβεβαιώνει, λοιπόν, μια κρυφή υποψία που υπάρχει στην οικογένεια του συζύγου της. Εχει γυριστεί από το BBC, με τίτλο Becoming Frida Kahlo και θα προβάλλεται σε τρία μέρη.

Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα Guardian, σε μια συνέντευξή του, ο εγγονός του  Rivera, Juan Rafael Coronel Rivera, δηλώνει την πεποίθησή του πως ο παππούς του «μάλλον» τελείωσε τη ζωή της Κάλο σε μια τελευταία πράξη αγάπης. Είναι μια μαρτυρία που σκοπό έχει να σταματήσει τις εικασίες για τις «μυστηριώδεις» τελευταίες ώρες της καλλιτέχνιδας, αλλά θα ανάψει νέα φωτιά μεταξύ των εκατομμυρίων θαυμαστών της.

Ο Κορονέλ Ριβέρα, ένας Μεξικανός δημοσιογράφος τέχνης και φωτογράφος που κατάγεται από τον Ριβέρα και την πρώτη του σύζυγο, θα προτείνει ότι ο Ριβέρα «την βοήθησε» και ότι δεν «νιώθει ότι κάτι δεν πάει καλά». Στο τελευταίο μέρος του ντοκιμαντέρ του BBC, υποστηρίζει: «Αν ο σύντροφος της ζωής σου λέει, «Είμαι κουρασμένος, θέλω πολύ να φύγω τώρα, βοήθησέ με» – ε, τότε, ίσως προσπαθήσεις».

Η Κάλο, γεννημένη το 1907, μαστιζόταν από κακή υγεία σε όλη τη σύντομη ζωή της. Επιζώσα από πολιομυελίτιδα, τραυματίστηκε επίσης σοβαρά σε τροχαίο ατύχημα και είχε αυξανόμενες δυσκολίες στην κίνηση. Εκανε επίσης πολλές αποβολές, τις οποίες απεικόνισε σε μια σειρά από πρωτοποριακούς και δυνατούς πίνακες.

Εξίσου σκληρή, όμως, ήταν και η ταραγμένη συναισθηματική της τύχη. Η παθιασμένη σχέση της με τον Ριβέρα,  ήταν ασταθής από την αρχή. Οι πολλές του σχέσεις, συμπεριλαμβανομένης της αδερφής της, Κριστίνα, και με τη σταρ του Χόλιγουντ Paulette Goddard, έθεταν συνεχώς σε κίνδυνο τον γάμο τους. Αλλά, κι εκείνη τον απατούσε και έφευγε από εκείνον.

Το ντοκιμαντέρ εξετάζει βασικές δημιουργικές στιγμές στην καριέρα της Kahlo υπό το φως νέων στοιχείων σχετικά με την ψυχική της κατάσταση και τη σωματική της υγεία. Σε μια σειρά συνεντεύξεων που γυρίστηκαν στο Μεξικό, όπου το διάσημο Μπλε Σπίτι της αποτελεί πλέον κορυφαίο τουριστικό αξιοθέατο, το ντοκιμαντέρ απεικονίζει μια πλήρη εικόνα της δουλειάς της και της ερωτικής της ζωής, η οποία περιελάμβανε σχέσεις με τον Λέον Τρότσκι, τον εξόριστο Ρώσο κομμουνιστή ηγέτη και με τη Ζακλίν Λάμπα, τη νεαρή σύζυγο του σημαντικού Γάλλου σουρεαλιστή καλλιτέχνη Αντρέ Μπρετόν.

Ωστόσο, ο Ριβέρα  εντόπισε για πρώτη φορά τα καλλιτεχνικά χαρίσματα της Κάλο και την παρότρυνε να ζωγραφίζει.

«Ο Ριβέρα ήταν προσεκτικός. Δεν της είπε ποτέ πώς να ζωγραφίζει, είχε υπερβολικό σεβασμό», είπε ο Λοζάνο, που εμφανίζεται στη σειρά. «Ήταν ο πρώτος της θαυμαστής και της είπε να είναι ο εαυτός της. Συνειδητοποίησε ότι είχε δυνατότητες και την ενθάρρυνε να συνεχίσει.  Ο Ριβέρα παρείχε σταθερότητα, αλλά οι πίνακές της είναι δικοί της».

Κατά την τελευταία περίοδο ήταν μαζί, αλλά ζούσαν χωριστά, σε γειτονικά σπίτια. Οι πιο σκοτεινοί μήνες ήρθαν με τον ακρωτηριασμό του ποδιού της Κάλο και την αυξανόμενη εξάρτησή της από τα ναρκωτικά και το αλκοόλ για να αντιμετωπίσει την ταλαιπωρία της και τις αμφιβολίες της για την καλλιτεχνική της αξία.

Τότε έγραψε στον Ριβέρα: «Θέλουν να πληγώσουν την περηφάνια μου κόβοντας ένα πόδι. Όταν μου είπαν ότι θα χρειαζόταν ακρωτηριασμό, τα νέα δεν με επηρέασαν όπως περίμεναν όλοι. Όχι, ήμουν ήδη ακρωτηριασμένη όταν σε έχασα, πάλι, για πολλοστή φορά ίσως, και παρόλα αυτά επέζησα… Δεν φοβάμαι τον πόνο και το ξέρεις.

«Είναι σχεδόν εγγενής στην ύπαρξή μου, αν και ομολογώ ότι υπέφερα, και πολύ, όταν με απατούσες, κάθε φορά που το έκανες, όχι μόνο με την αδερφή μου αλλά με τόσες άλλες γυναίκες».

Ο Λοζάνο εξηγεί ότι ο Ριβέρα την απέφευγε κατά τη διάρκεια της ημέρας επειδή δυσκολευόταν να δει τον πόνο της: «Δεν θα μάθουμε ποτέ αν έβαλε τέλος στη ζωή της, αλλά αν του το ζητούσε, δεν τον βλέπω να είπε ‘όχι’».

Η οικογένεια της Κάλο μίλησε επίσης για την πιθανότητα να τη βοήθησε να πεθάνει.

Πάντως, παραμένουν μαζί αιώνια, μέσα από τη ζωγραφική της, Μάλιστα, ένα από τα διάσημα αυτοπορτρέτα της, με μια μικρή εικόνα του Ριβέρα εμφυτευμένη στο μέτωπό της, πουλήθηκε πρόσφατα σε δημοπρασία για 35 εκατομμύρια δολάρια.

«Η Κάλο δεν πρέπει να θυματοποιείται, αν και είναι προφανές ότι υπάρχει πολύς πόνος στην εικονογραφία. Μπορείτε να θαυμάσετε την ποιότητα, τη χειροτεχνία και τη δουλειά τους ταυτόχρονα. Δεν νομίζω ότι πρέπει να θεωρείται μάρτυρας», λέει ένας ειδικός. «Η ζωγραφική της δεν αφορά μόνο τον πόνο. Πρόκειται για μια γυναίκα που γίνεται καλλιτέχνης. Ήταν αληθινή πρωτοπόρος».

Αγγελική Κώττη

The post Φρίντα Κάλο – Ντιέγκο Ριβέρα, μια σχέση δυνατή σαν τον θάνατο appeared first on The President.